ความหมาย :สภาพร่างกายและจิตใจที่เกิดการตื่นตัวเตรียมรับกับเหตุการณ์ใดเหตุการณ์หนึ่ง ซึ่งบุคคลคิดว่าไม่น่าพอใจ เป็นเรื่องที่หนักหนา เกินกำลังหรือทรัพยากรที่ตนมีอยู่ หรือเกินความสามารถของตนที่จะแก้ไขได้ ทำให้รู้สึกหนักใจเป็นทุกข์ หรืออาจพลอยทำให้เกิดอาการผิดปกติทางร่างกายและพฤติกรรมตามไปด้วย ความเครียดนั้นเป็นสิ่งที่มีกันทุกคน จะมากหรือน้อยขึ้นอยู่กับสภาพปัญหา การคิด และการประเมินสถานการณ์ของแต่ละคน ถ้าบุคคลคิดว่าปัญหาที่เกิดขึ้นไม่ร้ายแรง บุคคลก็จะรู้สึกเครียดน้อย หรือแม้บุคคลจะรู้สึกว่าปัญหานั้นร้ายแรง แต่บุคคลยังพอจะรับมือไว บุคคลก็จะไม่เครียดมาก แต่ถ้าบุคคลมองว่าปัญหานั้นใหญ่หลวง แก้ไม่ไหว และไม่มีใครช่วยตนได้ บุคคลนั้นก็จะเครียดอย่างมาก ดังนั้นความเครียดจึงมีอย่างน้อย 4 ระดับ คือ ระดับน้อย ระดับปกติ ระดับยังจัดการได้ และระดับมาก ทั้ง 4 ระดับที่กล่าวข้างต้นนี้ ให้ผลที่กระตุ้นให้บุคคลมีการปรับตัวที่ต่างกัน ความเครียดในระดับพอดี ๆ จะช่วยกระตุ้นให้บุคคลมีพลัง มีความกระตือรือร้นในการต่อสู้ชีวิต มีความพยายาม จะช่วยผลักดันให้บุคคลเอาชนะปัญหาและอุปสรรคต่าง ๆ ได้ดีขึ้น แต่เมื่อใดที่ความเครียดมีมากเกินไป ก็จะไปผลักให้บุคคลพยายามคิดหาทางออก แต่แรงผลักนั้นมีมากจนไม่สามารถควบคุมแก้ไขปัญหาได้ หรือในทางตรงกันข้ามหากมีความเครียดน้อยเกินไป ก็จะเป็นสิ่งที่ฉุดให้ไม่มีแรงหรือเป็นแรงเฉื่อยชา ไม่สามารถมีความพยายามจะแก้ไขปัญหาเช่นกัน จากคู่มือคลายเครียดด้วยตนเอง กรมสุขภาพจิต